ضرورت بازی با کودک و فوایدی که برای او به همراه دارد
ضرورت بازی با کودک یک امر اثبات‌شده در روانشناسی رشد است. بسیاری از ما والدین گمان می‌کنیم باید برای کودک اسباب‌بازی‌های فراوان و گوناگون تهیه کنیم تا او سرگرم شود؛
به‌ویژه وقتی مشغله داریم دست به دامن این اسباببازیها می‌شویم تا کودک کمتر دوروبر ما پرسه بزند. اما نباید از تأثیر بازی والدین با کودکان غافل بود.
در این مقاله قصد داریم تا به صورت کامل در رابطه با ضرورت بازی با کودک، تاثیراتی که این امر به همراه دارد و حتی نحوه بازی با کودک صحبت کنیم.
در ادامه توضیح خواهیم داد که همین بازی های به ظاهر ساده هم به رشد مهارت‌های اجتماعی فرزند شما کمک کند، هم برای او احساس اهمیت ایجاد می‌کند و جالب است بدانید که این بازی‌ها برای خود والدین نیز موثر خواهد بود.
با بادپرک تا انتهای متن همراه باشید.
مهم ترین تاثیرات بازی والدین با کودکان
همانطور که گفته شد، اختصاص زمان مناسب برای بازی با بچه‌ها توسط پدر و مادر فواید بسیاری برای کودک دارد.
مهم ترین تاثیرات این امر عبارتند از:
1. رفع نیازهای روحی کودکان
اگرچه لازم است کودکان زمانی را به بازی مستقل یا همراه همسالان خود بپردازند، بازی با والدین نیز برای آنان مهم است. نزدیک‌ترین افراد به کودک و کسانی که کودک بیشترین اعتماد، نیاز و وابستگی را به آنان دارد، والدین او هستند.
یک ضرورت بازی با کودک در این است که حین این کار توانمندی‌های خود را به نمایش می‌گذارد و از اینکه عزیزترین کسانش شاهد توانمندی‌های او هستند و او را تشویق می‌کنند، لذت برده، احساس افتخار می‌کند.
همچنین معمولا کودکان بیشترین میزان احساس امنیت و حمایت را در حضور پدرومادر خود دارند. بنابراین برخی تجربه‌های جدید حین بازی که می‌تواند برای آنان در تنهایی اضطراب‌آور باشد را با پشتیبانی والدین خود آسان‌تر کسب می‌کنند.
2. ضرورت بازی با کودک و رشد مهارت‌های اجتماعی
شاید والدین شریک شدن با کودک در تخیلاتی که دارد (مثلا قرار گرفتن در یک فضای تخیلی جنگلی، فضایی یا شبیه‌سازی فضاهایی مثل یک فروشگاه، آرایشگاه و...) را کم‌اهمیت و پیش‌پا افتاده بدانند، اما تأثیر این‌گونه بازی‌ها در رشد شناختی، روانی و اجتماعی کودک شگفت‌انگیز است.
مراوده‌ها و تعامل‌هایی که حین بازی با کودک داریم، برای او تمرینی است که در فضاهای دیگر ایده‌های خلاقانه‌ی خود را به اشتراک بگذارد و به راحتی احساسات خود را برای دیگران بیان کند. ما نیز به عنوان والد می‌توانیم ضمن بازی، برخی مهارت‌ها و آگاهی‌ها را به کودک منتقل سازیم.
علاوه بر این‌ها حین بازی، کودک را برای خلاقیت‌ها و عملکردهای خوب او تشویق می‌کنیم و این سبب تقویت اعتمادبهنفس در کودک می‌شود و نیاز به حس تأیید در او از سوی ما برطرف می‌گردد.
نتیجه‌ی تقویت احساس اعتمادبهنفس در کودک این است که بهتر و نیرومندتر وارد سایر تعاملات اجتماعی مثل تعامل با دوستان و مربیان خود و سایر افراد پیرامونش می‌شود.
این اعتمادبهنفس که حاصل تعامل با پدرومادر به عنوان مهم‌ترین افراد زندگی است، به کودک کمک می‌کند خیلی خوب از پس چالش‌های ارتباطی بربیاید، واقعیت اختلاف با دیگران در نظرات و سلیقه‌ها را بپذیرد و تعارضات را بهتر حل‌وفصل کند؛ همچنین به او کمک می‌کند در شرایط لازم بتواند از خود دفاع کند.
3. تأثیر بازی والدین با کودکان در ایجاد احساس اهمیت
کودکان در درک غفلت و بی‌توجهی از سوی والدین بسیار تیزبین و حساس هستند. آنان حتی اگر در چشم‌هایشان نگاه کنید و ظاهرا به حرفشان گوش دهید اما حواستان جای دیگری باشد، متوجه خواهند شد.
کودکان در پی‌بردن به اینکه والدینشان قصد دارند آن‌ها را از سر خود باز کنند و به مشغله‌های خود بپردازند، بسیار زیرک‌اند. وقتی کودکی را به این دنیا می‌آوریم، مسئولیت‌های پدرومادری ما تنها محدود به تأمین مالی نمی‌شود.
اگر فرزند خود را برای چند ساعت یا چند روز نبینید چه احساسی به شما دست می‌دهد؟ درست است؛ دلتنگی و نگرانی دو احساس ناراحت‌کننده هستند که با دوری و فاصله از فرزندان به آن دچار می‌شویم.
نیاز به ارتباط با فرزندان در والدین نیز یک نیاز اساسی و مهم روحی است؛ البته ما معمولا این نیاز را نمی‌بینیم و یا به‌دلیل مشغله‌ها و مسئولیت‌هایی که داریم، از آن غافل می‌شویم. پس اشتباه است که گمان کنیم تنها فرزندان هستند که به ما نیاز دارند و نقش ما در برابر آنان تنها مسئولانه است.
بازی‌ها این پتانسیل را دارند که ما را در فضاهای تخیلی گوناگونی قرار دهند و ما جنبه‌های مختلفی را هم از شخصیت و روحیه فرزندمان بشناسیم و هم از تعاملات خود با او تجربه کنیم. بسیاری از دغدغه‌هایی که درخصوص مراقبت از فرزند داریم، با تحکیم ارتباط با آنان رفع می‌شود و ما این رابطه‌ی محکم را تا حد زیادی حین بازی‌ها شکل می‌دهیم.
چگونه با کودک بازی کنیم؟
شاید دشوار باشد خود را در سطح سن و سال کودک خود کوچک کنید و با او در احساسات و تخیلات کودکانه‌اش شریک شوید.
بازی با کودک همیشه شامل فعالیت‌های نفس‌گیر نیست گاهی همین که او را به صورت فعال مشاهده کنید یا به حرف‌هایش گوش دهید، برای او ارزشمند و البته تأثیرگذار است.
آنچه باید رعایت کنید این است که در حین تعامل در بازی تاجایی که می‌توانید، نقش والد کنترل‌گر را در خود کمرنگ کنید تا تعامل بهتر و صمیمانه‌تری میانتان شکل بگیرد.
نکته‌ی مهم: درست است که از ضرورت بازی با کودک خصوصا همراه والدین صحبت کردیم اما یادتان باشد بهتر است صبر کنید کودک خود برای بازی از شما دعوت کند و حضور خود را تحمیل نکنید.
نمونه بازی های قابل انجام
مواردی که در ادامه برمی‌شمریم، انواع فعالیت‌های مشترکی است که می‌توانید با فرزند خود انجام دهید:
- بازی‌های فیزیکی شامل پرتاب و گرفتن: توپ‌بازی با والدین برای کودکان یکی از بازی‌های لذت‌بخش است.
- بازی‌های رقابتی و دویدنی: مسابقه گذاشتن و رقابت کردن در فعالیت‌ها می‌تواند کودکان را تشویق کند تمام تلاش خود را برای پیروز شدن بر والدین خود انجام دهند.
این موضوع در احساس توانمندی و اعتمادبه‌نفسشان مؤثر است. فراموش نکنید کودک نباید احساس کند که شما عمدا ضعیف جلوه می‌کنید تا او ببرد؛ از سوی دیگر خود نیز اعتدال را رعایت کنید و فراموش نکنید که او ضعیف‌تر از شماست. - قصه‌گویی: از بهترین بازی‌های مؤثر در رشد عاطفی و روحی کودکان قصه‌گویی است. همچنین قصه‌گویی در پرورش خلاقیت آنان مؤثر است.
- بازی‌های نمایشی: بازی‌هایی مثل خاله‌بازی، فروشگاه‌بازی، همسایگی و ... به کودکان کمک می‌کند روابط اجتماعی و حرف‌هایی که باید در ارتباط با دیگران بزنند، بهتر یاد بگیرند.
- مرتب سازی اسباببازیها: کودک در یک بازی این‌چنینی هم با مفهوم نظم آشنا می‌شود و هم دسته‌بندی و مهارت‌های ریاضی را آموزش می‌بیند.
سخن آخر
در همه‌ی مواردی که ذکر شد، ضرورت بازی با کودک مطرح است. بازی در رشد جسمی و روحی کودک نقش اساسی دارد. تأثیر بازی والدین با کودکان، امری نیست که قابل جایگزین باشد بنابراین هرگز از آن غفلت نورزید.
در آخر از شما میخواهیم که اگر از مطالعه این متن لذت برده‌اید، مقاله " فواید بازی فکری برای کودکان " را نیز بخوانید.
که این خیلی بده و به شما هم توصیعه می کنم که نزارید این جوری بشه
منم دارم سعی می کنم جلوشو بگیرم
موفق باشید
خیلی خیلی ممنون
من و همسرم هر روز سرکار می ریم و مجبوریم فرزندمون رو مهد کودک بزاریم
بخاطر کرونا نمی تونیم مهد کودک بزاریم
بنظر شما ما باید چی کار کنیم؟!؟!