تاریخچه مداد رنگی

بسیاری از مردم با مشاهده محصولات مختلف به این فکر فرو می‌روند که این محصول اولین بار چگونه تولید شده است؟؟؟

با توجه به اهمیت این موضوع تصمیم گرفتیم در این مقاله به صورت مفصل در مورد تاریخچه مداد رنگی و پیشرفت‌های آن با شما صحبت کنیم. در ادامه از منشأ مداد رنگی و روند پیشرفت آن خواهیم گفت.

با بادپرک (فروشگاه اینترنتی لوازم التحریر فانتزی) همراه شوید تا سفری به گذشته داشته باشیم.

نخستین تحقق رویای رنگ

واقعیت این است که تاریخچه مداد رنگی را به‌طور دقیق نمی‌دانیم. یعنی مستنداتی نداریم که با آن‌ها بتوان این تاریخچه را تا نخستین جرقه‌ی اختراع آن ردیابی کرد. اما گفته شده است که یونانیان و رومیان باستان از قلم رنگی مبتنی بر موم استفاده می‌کرده‌اند.

ابزار ابداعی یونانیان نوعی مداد شمعی مبتنی بر موم بوده است. اما رومیان از مداد رنگی مبتنی بر موم استفاده می‌کرده‌اند.

تاریخچه و منشأ مداد رنگی به اندازه مدادهای سیاه قدمت ندارد. به‌نظر می‌رسد ضرورت نوشتن بیش از اهداف هنری احساس می‌شده است. نخستین قلم رنگی نیز با هدفی هنری ابداع نشده است.

قدمت این نخستین نمونه که هدف از ساخت آن علامت‌گذاری بوده است، به اوایل قرن نوزدهم بازمی‌گردد.

شرکت استدلر نخستین شرکتی است که نام آن در تاریخچه مداد رنگی به چشم می‌خورد. این شرکت در سال 1834 میلادی مداد رنگی روغنی پاستل را ابداع کرد.

اما تولید مداد رنگی به معنای امروز آن، که برای اهداف هنری طراحی و ساخته شد، مربوط به اوایل قرن بیستم میلادی است.

دو نام‌ در تاریخچه مدادرنگی، فابرکاستل و کَرِن داش هستند که نخستین مدادرنگی‌های هنری را در سال 1924 ساختند. این شرکت‌ها هنوز هم از تولیدکنندگان بهترین مارک مداد رنگی در جهان به شمار می‌روند.

شرکت بِرول نیز این کار را از سال 1938 آغاز کرد. به مرور تولیدکنندگان بیشتری در دهه‌های 30 و 40 میلادی، به تولید مداد رنگی پرداختند.

دِروِنت، بلیک استودیو، لیرا رامبرانت و پراگرِسو کمپانی‌هایی بودند که اجازه ندادند تولید مداد رنگی در انحصار یک شرکت یا تولیدکنندگانی معدود باقی بماند. امروز شرکت‌هایی بی‌شمار در این حوزه باهم رقابت می‌کنند.

مداد رنگی چگونه ساخته شد؟

در مراحل ساخت مداد رنگی از همان روشی پیروی شد که برای مداد سیاه شناخته شده است. درواقع همانطور که در نمونه‌های امروزی نیز شاهد هستیم، مداد رنگی‌ها عموما دارای بدنه چوبی و یک مغز هستند.

البته بسیاری از مدل‌های مداد فانتزی دخترانه یا پسرانه هم از نوع سیاه و هم از نوع رنگی ساخته می‌شوند که طراحی و فرم منحصربه‌فردی دارند. اما پایه‌ی فرم مداد همان بدنه چوبی است.

تفاوت مداد رنگی با مداد سیاه در جنس مغز آن‌هاست. در مراحل ساخت مداد می‌بینیم که مغز مداد از ترکیب خاک رس و گرافیت درست می‌شود. مغز انواع مداد طراحی و نوشتار که سیاه رنگ هستند، به این روش ساخته می‌شود.

حال‌آنکه در مورد مداد رنگی جنس متفاوتی وجود دارد. مغز مداد رنگی را از ترکیب موم، رنگدانه، برخی افزودنی‌ها و مواد چسباننده می‌سازند. این مغز در بدنه‌ای چوبی قرار می‌گیرد که مشابه مداد سیاه است.

جلد مدادرنگی معمولا به رنگی درمی‌آید که نشان‌گر رنگ مغز مداد باشد. گاهی این رنگ تمام بدنه را می‌پوشاند. گاهی نیز جلد مدادهای یک مجموعه را از رنگی یکسان درست می‌کنند و تنها یک نوار دور هر مداد رنگ منحصربه‌فرد آن را نشان می‌دهد.

تاریخچه مداد رنگی و ادامه روند نوآوری

گفتیم که منشأ مداد رنگی در ابتدا برای اهداف هنری نبود و تنها برای علامت زدن از آن استفاده می‌شد. پس از گذشت دهه‌ها مداد رنگی با اهداف هنری ابداع شد و به تولید انبوه رسید. به‌تدریج نیازهایی در بازار هدف، سبب شد نوآوری‌ها و ابتکاراتی در تاریخچه مداد رنگی رقم بخورد.

این نوآوری‌ها قطعا با منفعت تولیدکنندگان برای گسترش بازار مصرف محصولات همراه بود. بنابراین انواع دیگری از مدادرنگی‌های روغنی، محلول در آب و نیز اتودهای رنگی طراحی و تولید شدند.

امروز، انواع گوناگونی از مداد رنگی وجود دارد که با توجه به کاربرد مورد نظر می‌توان از میان آن‌ها دست به انتخاب زد.

مثلا انواع مرغوب مداد رنگی به نحوی تولید می‌شوند که رنگدانه‌هایشان در برابر اشعه UV و مغز و بدنه‌شان در برابر شکستگی و نیز نفوذ آب مقاوم باشد.

مداد رنگی مکانیکی یا همان اتود رنگی، از جمله نوآوری‌ها در تولید مداد رنگی بوده است. اتود رنگی می‌تواند در نقاشی‌ها و طراحی‌هایی که نیاز به محدوده‌ی باریکی از رنگ است، استفاده شود.

یکی دیگر از نوآوری‌ها در تاریخچه مداد رنگی، ساخت مداد آبرنگ یا محلول در آب بوده است. این مداد را می‌توان هم به صورت خشک و هم محلول استفاده کرد.

درجه کیفی مدادرنگی‌ها

اگر به منشأ مدادرنگی و نمونه‌هایی که رومیان و یونانیان ساختند بازگردیم، می‌بینیم پایه‌ی موم در آن تا به امروز باقی است. اصلی‌ترین تشکیل‌دهنده‌های مغز مداد رنگی، موم و رنگدانه هستند.

درجه سختی و نرمی در مدادهای سیاه با میزان ترکیب خاک رس و گرافیت مشخص می‌شود. هرچه خاک رس بیشتر باشد، مداد سخت‌تر و هرچه گرافیت بیشتر باشد، نرم‌تر می‌شود.

این درجه کیفی در مدادرنگی به مقدار رنگدانه‌ها بستگی دارد. هرچه مقدار رنگدانه‌ها بیشتر باشد، مدادرنگی مرغوب‌تر و رنگ آن پرمایه‌تر است.

برندهای معروف و جهانی که از نخستین سال‌ها در تاریخچه مداد رنگی حضور داشته‌اند، شهرت خود را در تولید مرغوب‌ترین انواع مدادرنگی حفظ کرده‌اند.

اما مدادرنگی‌هایی با درجه کیفی پایین نیز تولید می‌شود و مورد مصرف قرار می‌گیرد. شاید این پرسش پیش بیاید که اساسا چرا باید مدادرنگی سخت‌تر و با کیفیت پایین‌تر تولید شود؟

به این ترتیب مداد رنگی‌ها را می‌توان به دودسته‌ی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای تقسیم کرد. در راهنمای خرید مداد رنگی به این نکته توجه می‌شود که نیازی نیست برای مصرف‌کنندگان غیرحرفه‌ای مانند کودکان و دانش‌آموزان مدارس، مدادرنگی بسیار مرغوب و حرفه‌ای تهیه شود.

حتی هنرآموزان مبتدی هم نیازی به آن ندارند. اما حرفه‌ای‌ها بهتر است ابزاری درخور کار خود داشته باشند.

سخن پایانی

با حقایقی در باب منشأ مداد رنگی آشنا شدیم. متأسفانه در خصوص تاریخچه مداد رنگی در ایران و نخستین ورود یا تولید آن اطلاعاتی در دست نداریم.

احتمال می‌رود نخستین مدادهای رنگی از خارج به ایران وارد شده اند و این اتفاق زمانی رخ داده که ماهیت هنری آن شناخته شده بوده است. اما امروز تولیدکنندگانی در داخل کشور به تولید انواع مداد رنگی مرغوب ایرانی مشغول‌اند.

بهترین مداد رنگی های ایرانی نیازهای بازار داخلی را دست‌کم در حد مصارف دانش‌آموزی و هنری سطح مبتدی برآورده می‌کنند.