کاربرد دفتر شطرنجی
شاید نمونه‌هایی از دفتر یا برگ‌های دارای خطوط شطرنجی را دیده باشید و شاید این پرسش برای شما پیش آمده باشد که دفتر شطرنجی برای چیست؟؟؟
در این مطلب می‌خواهیم به صورت مفصل در رابطه با کاربردهای مختلف دفتر شطرنجی با شما صحبت کنیم و به این موارد بپردازیم:
- دفتر شطرنجی چیست؟
- کاربرد دفتر شطرنجی برای رشته‌های مهندسی و نقشه‌کشی
- کاربرد دفتر شطرنجی بری الگوکشی
- در طراحی و نقاشی استفاده از کاغذ و دفتر شطرنجی برای چیست؟
- کاربرد دفتر شطرنجی در قالیبافی
- در مقطع پیش دبستانی و پایه اول، استفاده از دفتر شطرنجی برای چیست؟
با بادپرک (فروشگاه آنلاین لوازم تحریر ایرانی) تا انتهای متن همراه باشید.
دفتر شطرنجی چیست؟
مجموعه‌ای گردهم آمده و صحافی شده از ورق‌های شطرنجی، دفتر شطرنجی را تشکیل می‌دهد. ورق یا کاغذ شطرنجی با نام‌هایی دیگر چون کاغذ رسم، کاغذ مختصات، کاغذ شبکه‌ای و ... شناخته می‌شود.
برگ‌های دفتر شطرنجی دارای خطوطی ظریف است که یک شبکه منظم را تشکیل می‌دهند. این خطوط نوعی راهنما برای رسم نمودارها، منحنی‌ها و داده‌های تجربی به حساب می‌آیند و کاربردشان در آموزش مباحث ریاضی، مهندسی و آزمایشگاهی است.
کاغذهای شطرنجی هم به صورت دفتر صحافی شده و هم به صورت تکی در بازار موجودند. در ادامه به کاربردهای این دفتر می‌پردازیم:
کاربرد دفتر شطرنجی برای رشته‌های مهندسی و نقشه‌کشی
در پاسخ به این پرسش که دفتر شطرنجی برای چیست باید گفت یکی از مهم‌ترین کاربردهای دفتر شطرنجی مربوط به کار رشته‌های مختلف مهندسی و نقشه‌کشی است. دفتر شطرنجی این مزیت را دارد که به صورت منظم و دقیق خانه‌هایی را در اختیار کاربر می‌گذارد تا با دانستن مختصات دقیق صفحه به ترسیم بپردازند.
به هرترتیب، کاربر می‌تواند با کمک آن بداند دقیقا در کجای صفحه است و بدون نیاز به اندازه‌گیری با خط کش، خطوط خود را رسم کند. درواقع از آن‌جا که اندازه‌ی خانه‌ها مشخص است، می‌توان خطوط را تنها با شمردن خانه‌ها کشید.
کاربرد دفتر شطرنجی بری الگوکشی
از دیگر کاربردهای رایج دفتر شطرنجی در برخی از الگوکشی‌ها است. مثلا در برخی از متدهای خیاطی از این دفتر برای کشیدن الگوهای لباس، زیاد استفاده می‌شود.
الگو در مقیاس کوچک روی کاغذ شطرنجی کشیده می‌شود. سپس با استفاده از نسبت و تناسب، در مقیاس بزرگ‌تر روی کاغذ الگو پیاده می‌شود و در نهایت پارچه بر مبنای آن برش زده می‌شود.
از الگوکشی تنها برای دوخت لباس استفاده نمی‌شود بلکه در بسیاری از کارهای فنی و هنری کاربرد دارد. مثلا دوخت کیف، ساخت برخی عروسک‌ها، جعبه و ... از جمله کارهایی هستند که به الگوکشی نیاز دارند.
استفاده از کاغذ شطرنجی در این رشته‌ها به دقیق‌تر شدن اندازه‌ها و تمیزی و ظرافت کار کمک می‌کند.
در طراحی و نقاشی استفاده از کاغذ و دفتر شطرنجی برای چیست؟
در رشته‌های هنری مانند طراحی و نقاشی از کاغذ یا دفتر شطرنجی استفاده می‌شود. برای مثال به مبتدیان توصیه می‌شود در ابتدای امر در ترسیم‌هایی که دارای مدل عکس است، از کاغذ شطرنجی استفاده کنند.
آنان می‌توانند عکس را به صورت دقیق روی کاغذ شطرنجی پرینت بگیرند و روی کاغذ یا دفتر شطرنجی دیگر (معمولا با مقیاس بزرگ‌تر) پیاده کنند.
هنرجویان باید خانه‌های روی مدل را با خانه‌های دفتر خود تطبیق دهند و تلاش کنند آن‌ها را عینا پیاده‌سازی کنند تا تناسب‌های تصویر در بزرگ‌نمایی به هم نخورد.
کاربرد دفتر شطرنجی در قالیبافی
در کشیدن نقشه قالی از کاغذ یا دفتر شطرنجی استفاده می‌شود. مقیاس خانه‌ها برای استفاده به این منظور، بسیار ریز (معمولا یک میلی‌متر) است.
هنرمندان فرش‌باف و تابلوفرش‌باف، هر یک از خانه‌های طرح را یک گره به حساب می‌آورند و نقشه‌ی فرش را اجرا می‌کنند. در واقع این نیز یکی از زیرمجموعه‌های هنری کاربرد دفتر شطرنجی است.
در مقطع پیش دبستانی و پایه اول، استفاده از دفتر شطرنجی برای چیست؟
این ممکن است پرسش بسیاری باشد که چرا برای بچه‌های پیش دبستانی یا اول ابتدایی دفتر شطرنجی نیاز است. در ادامه کاربرد دفتر شطرنجی برای پایه اول و پیش دبستانی را بیشتر توضیح می‌دهیم.
با کمک دفتر شطرنجی می‌توان برای کودکان در این مقاطع، تمریناتی برای شناخت الگوها است. همچنین می‌تواند مکمل آموزش ریاضی و سرمشق‌های دانش‌آموزان این مقاطع باشد.
دفتر شطرنجی پیش دبستانی نوعی از دفترهای تمرینی است. در این دفتر می‌توان الگوهای مختلفی را طراحی کرد و از دانش‌آموزان خواست آن‌ها را تکمیل کنند.
به طور کلی کاربرد دفتر شطرنجی برای پیش دبستانی و پایه اول را می‌توان این موارد دانست:
- ادراک مفهوم فضا، کادر و اندازه
- تقویت حافظه
- تقویت مهارت دست ورزی
- تقویت هماهنگی میان چشم و دست
- تفاوت رنگ‌ها
- ...
البته این‌ها مواردی کلی است. می‌توان با خلاقیت بیشتر در تمرینات دفتر شطرنجی مهارت‌های مختلفی را تقویت کرد. کاربرد دفتر شطرنجی حتی شامل تقویت مهارت‌های نوشتن خواهد شد.
روش کار با دفتر شطرنجی برای پیش دبستانی و پایه اول
روی صحبت در این بخش بیشتر با مربیان و آموزگاران است؛ البته والدین نیز می‌توانند در منزل با کودکان خود این تمرینات را انجام دهند.
درواقع کاربرد دفتر شطرنجی محدود به سن نیست.
به هر ترتیب روش کار این است که در آغاز تمرینات و طراحی‌های ساده با بچه‌ها کار شود. این کار از کشیدن خطوط و اشکال ساده شروع می‌شود.
از کودک خواسته می‌شود کشیدن خطوط و اشکال را تمرین کند. وقتی کودک مهارتی را در یک مرحله کسب کرد، او را وارد مراحل دشوارتر و پیچیده‌تر می‌کنیم.
پیچیده‌سازی این مراحل نیز باید گام‌به‌گام باشد تا به کودک در یادگیری و تقویت توانایی‌ها کمک کند.
تمرینات دفتر شطرنجی به مراحلی می‌رسد که کودک در میان چند شکل ظاهرا متفاوت، قاعده و فرمول‌هایی را پیدا می‌کند و می‌تواند شکل بعدی را حدس بزند.
در این مراحل، کاربرد دفتر شطرنجی تا افزایش مهارت‌های بصری، تحلیل شکل‌ها و آشنایی با مفهوم شمارش گسترش می‌یابد.
سخن آخر
با کاربرد دفتر شطرنجی در حوزه‌های مختلف آشنا شدیم. همچنین دانستیم در مقاطع پیش دبستانی و دبستان، استفاده از دفتر شطرنجی برای چیست.
قطعا با خلاقیت می‌توان کاربردهای متنوع‌تری برای این دفترها یافت. آیا روش آموزشی یا کاربردی برای دفتر شطرنجی می‌شناسید که به آن اشاره نکرده باشیم؟ برای ما در قسمت کامنت‌ها بنویسید.
