بهترین راه ها برای افزایش هوش کودکان دبستانی

شاید برخی گمان کنند هوش یک موضوع مادرزادی و غیرقابل کاهش و افزایش است. اما مطالعات نشان می‌دهد این‌گونه نیست.

این مقاله از بادپرک (فروشگاه اینترنتی لوازم تحریر ایرانی) به موضوع افزایش هوش کودکان دبستانی می‌پردازد که دغدغه‌ی بسیاری از والدین و آموزگاران و مربیان است.

روش‌هایی برای تقویت هوش کودکان دبستانی توصیه می‌شود که آن‌ها را بررسی می‌کنیم. همچنین به تقویت حافظه کودکان دبستان در کنار هوش آنان می‌پردازیم.

خواندن برای افزایش هوش کلامی و زبانی

منظور از هوش زبانی و کلامی، توانایی پردازش اطلاعاتی است که با کلام و زبان انتقال می‌یابد. خواندن، فعالیتی است که در مقایسه با پردازش تصاویر یا گفتار، مغز را بیشتر به چالش می‌کشد.

هنگام خواندن، ذهن ما خود باید تصویرسازی و تخیل کند؛ به همین دلیل فعالیت آن بیشتر می‌شود. بنابراین یکی از راه های افزایش هوش کودکان دبستانی خواندن است.

خواندن در تمام سنین توصیه می‌شود و به عنوان فعالیتی شناخته می‌شود که در کنار افزایش دانش و اطلاعات، مهارت‌های برقراری ارتباط و انجام امور روزمره را نیز رشد می‌دهد. کسانی که زیاد می‌خوانند، ذهن تیزتر و رفتار هوشمندانه‌تری دارند. 

وقتی کودک از سنین کم، خواندن را به عنوان یک کار روزانه و در حجم زیاد (در حد توان) انجام دهد، می‌توانیم باور داشته باشیم که علاوه بر ارتقای سواد او، طیفی وسیع از توانایی‌ها را کسب کند که هم در زمان حاضر و هم در آینده‌ی نزدیک یا دور در زندگی او اهمیت فراوان دارد.

او می‌تواند با خواندن، دایره‌ی واژگان خود را وسعت دهد. درنتیجه نه تنها در املا، که در تسلط بر کلام، مهارت برقراری ارتباط هوشمندانه و دانش عمومی پیشرفت چشم‌گیری خواهد داشت. بنابراین یک راه افزایش هوش کودکان دبستانی این است که تمرین خواندن را جدی بگیرید.

بازی برای افزایش هوش کودکان دبستانی

انواع بازی‌های فکری و دستی در زندگی کودک تنها نقش سرگرمی را ایفا نمی‌کنند. این بازی‌ها ضرورت‌هایی برای تقویت مهارت‌ها و افزایش هوش کودک دبستانی به شمار می‌روند. انواع بازی برای تقویت هوش کودکان دبستانی بسیار گوناگون است.

به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• پازل
• لوگو (خانه‌سازی)
• کاردستی
• بازی‌های حافظه‌ای
• خمیربازی
• بازی‌های کارتی 

تمام این بازی‌ها هم برای افزایش هوش و هم برای تقویت حافظه کودکان دبستانی و افزایش خلاقیت در دانش آموزان مفید هستند. این بازی‌ها باید با توجه به گروه سنی برای بچه‌ها تهیه شود. بازی‌ها به دلیل جذابیتی که دارند، ابزارهای مناسبی برای افزایش هوش کودکان دبستانی به شمار می‌روند.

البته باید گفت بسیاری از بازی‌ها نیاز به توانایی خواندن ندارند بنابراین می‌توان از آن‌ها برای افزایش هوش کودکان پیش دبستانی یا کوچم‌تر نیز بهره برد.

سازه‌ها و لوگو‌ها می‌تواند هوش و آگاهی کودکان از فضا را افزایش دهد. این آگاهی زمینه‌ای عالی برای آن است که کودک در مراحل بعدی بتواند در زمینه‌های ریاضیات، مهندسی و حساب بهتر عمل کند.

ورزش و حرکات بدنی برای بهبود هوش سیال

فضایی ایجاد کنید که فرزندانتان بتوانند ورزش کنند، بدوند و بازی‌های پرتحرک انجام دهند. این کار سبب افزایش هوش کودکان دبستانی می‌شود. در حقیقت هوش سیال آنان در چنین شرایطی تقویت می‌شود.

به جای آن‌که برای کودک عدد 2 را بنویسید، سعی کنید آن را با کمک اشیاء مثلا عروسک‌های او یا خوراکی‌ها نشان دهید. برای انتقال مفاهیمی چون اشکال هندسی بهتر است آن‌ها را در فضاهایی در آن اشکال قرار دهید یا اشیایی در منزل را که در آن اشکال هستند، به آنان نشان دهید.

یکی از کارهای مفیدی که برای تقویت هوش کودکان دبستانی در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از چرتکه است. کودکان در سنین دبستان، تفکر انتزاعی رشد یافته‌ای ندارند. ادراک آنان بیشتر از طریق مشاهدات آن‌ها است. آنان با استفاده از ابزارهای و مدل‌سازی‌هایی مانند چرتکه، مفهوم اعداد را لمس و مشاهده می‌کنند. 

رسیدگی به نیازهای جسمی برای تقویت هوش کودکان دبستانی

بسیاری از مشکلات و موانع یادگیری و به‌خاطرسپاری، مربوط به شرایط جسمی کودکان است. افزایش هوش کودکان دبستانی در صورت اختلال در سلامت بدن، با موانع جدی روبه‌رو است. میان وعده مناسب برای دانش آموزان می‌توانند در تقویت هوش کودکان دبستانی مؤثر باشند.

این مواد غذایی باید حتما در برنامه غذایی آن‌ها باشد:

• تخم‌مرغ: این ماده غذایی حاوی مقادیر قابل توجهی آهن، ویتامین ب12، ید، زینک و امگا3 است. 
• ماست یونانی: چربی یکی از مواد مورد نیاز برای بهبود عملکرد مغز است. ماست یونانی منبع غنی چربی سالم است و پروتئین بیشتری نسبت به ماست معمولی است.
• جو دوسر: استفاده از بلغور جو دوسر به سلامت مغز و همچنین قلب کمک می‌کند. این ماده غذای منبع عالی پروتئین و فیبر به شمار می‌رود. همچنین ویتامین E و ویتامین‌های گروه B در آن وجود دارند.
• غلات کامل: در صورتی که در کودک خستگی و کمبود انرژی را مشاهده می‌کنید، این موضوع حتما در یادگیری او نیز تأثیر خواهد گذاشت. یک دسته از مواد غذایی که برای افزایش هوش کودکان دبستانی ضرورت دارند، غلات کامل هستند. 
• ماهی: ماهی با داشتن امگا3 به عملکرد مغزی کمک می‌کند و برای تقویت هوش کودکان دبستانی مفید به شمار می‌رود.
• دانه‌ها: مغزها و دانه‌ها موادی بسیار مفید برای تقویت حافظه کودکان دبستانی و افزایش هوش آنان هستند. دانه‌های آجیل را در برنامه‌ی غذایی بچه‌ها بگنجانید. مثلا به عنوان میان‌وعده‌ی آنان در نظر بگیرید.
• آب: یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش هوش کودکان دبستانی مصرف مناسب آب است. آب بدن را هیدراته می‌کند و جریان خود را بهبود می‌بخشد. 
• میوه‌ها و سبزیجات: این مواد ضمن تأمین مقادیر قابل توجهی از آب بدن، سرشار از ویتامین و نیز فیبر هستند. سبزیجات برگ‌دار عملکرد سیستم عصبی را بهبود می‌دهد بنابراین یکی از مواد مفید برای افزایش هوش کودکان دبستانی به شمار می‌رود. از میان میوه‌ها نیز سیب، آلو و انواع توت توصیه می‌شود.

باور به فرزندان و توانایی‌هایشان 

همیشه به دنبال راه‌حل‌هایی می‌گردیم که مستقیما با ظاهر مسئله در ارتباط باشد. مثلا فکر می‌کنیم شرایط آموزشی مناسب و ابزارهای یادگیری مؤثرترین راه های افزایش هوش کودکان دبستانی است. 

اهمیت این ابزارها و شرایط قابل انکار نیست. اما نمی‌توان نقش وضعیت روحی و روانی کودکان را نیز نادیده گرفت یا کم‌اهمیت انگاشت. درواقع روان کودک مانند زمینی است که در صورت سلامت می‌توان در آن بذرهای یادگیری را کاشت و انتظار حاصل داشت. 

مهم‌ترین موضوعی که نقش تعیین کننده در افزایش هوش کودکان دبستانی دارد، ارتباط صحیح میان کودک و والدین است. 

والدین باید به فرزند خود و توانایی‌های او باور داشته باشند. آنان باید دانش کافی را کسب کنند و از افراد متخصص مشورت بگیرند تا شخصیت و روحیه فرزند خود را بشناسند. مقایسه یکی از عوامل مخربی است که کودک را حتی در سال‌های آینده ناتوان می‌سازد. کودک خود را با هر سطح توانایی که دارد، دوست بدارید و باورش داشته باشید.

موضوع دیگر مدیریت تحسین و تشویق است. تحسین به هیچ روی نباید متمرکز بر نتایجی باشد که کودک حاصل می‌کند بلکه باید متمرکز بر تلاش او باشد. یعنی به جای آن‌که به فرزند خود بگویید از نمره‌ی بیست او خوشحالید، به او بگویید که تلاشش را در مطالعه و تمرین بیشتر دیده‌اید و او را برای آن تلاش‌ها تحسین می‌کنید.
 
سخن پایانی

سنین کودکی سرنوشت‌سازترین سنین در زندگی هر انسان محسوب می‌شود. راه‌هایی که برای افزایش هوش کودکان دبستانی ارائه کردیم، تنها به همین سنین محدود نمی‌شود. نتیجه‌ی آن‌ها در تمام زندگی فرزند شما تا بزرگسالی مشهود خواهد بود. 

منبع:
https://seriouslyaddictivemaths.com.sg/how-to-improve-your-childs-iq/