8 دلیل اهمیت بازی پازل برای کودکان

وقتی کودک یا بزرگسالی را آرام و درحال چیدن یک پازل تماشا می‌کنید، از هیجان درون او برای جورکردن قطعات مختلف تا رسیدن به تصویر نهایی، کاملا بی‌خبرید!

اهمیت بازی پازل برای کودکان، فارغ از جنبه‌ی سرگرمی بی‌نظیری که دارد، مربوط به رشد مهارت‌ها و توانمندی‌هایی است که کودک هم در سن فعلی و هم در سنین بالاتر قطعا به آن‌ها نیاز دارد.

در این مطلب قصد داریم تا به صورت مفصل در مورد فواید حل پازل برای کودکان صحبت کنیم و انواع متنوع آن را به شما معرفی می‌کنیم؛ بنابراین حتما تا انتهای مطلب با بادپرک همراه باشید و اگر تجربه مرتبطی در این زمینه دارید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید. 

فواید بازی پازل برای کودکان

اهمیت بازی پازل برای کودکان در تأثیر عمیق و گسترده‌ای است که بر هوش و توانایی‌های ذهنی و روانی کودک می‌گذارد. البته این تأثیر محدودیت سنی ندارد و در هر فردی (اگر پازل متناسب با سن او باشد)، کم‌وبیش همین اثرات را خواهد داشت اما موضوع صحبت ما دراینجا کودکان هستند.

اجازه دهید قدری مسئله را بیشتر باز کنیم و این تأثیرات را جزئی‌تر بیان کنیم:

1. تقویت حافظه

کودک پیش از به‌هم‌ریختن و چیدن مجدد پازل، تصویر آن را در ذهن دارد. معمولا عکس پازل به عنوان راهنما در اختیار کودک قرار می‌گیرد اما معمولا کودکان پس ازچندبار چیدن، تصویر را به ذهن می‌سپارند و این یعنی تقویت حافظه‌ی تصویری.

2. افزایش قدرت حل مسئله

یکی از دلایل اهمیت بازی پازل برای کودکان این است که آنان را با چیزی روبه‌رو می‌کند که باید آن را نظم دهند و مسئله‌ی درهم‌ریختگی را در آن حل کنند. شاید به نظر ما ساده بیاید اما برای کودک چالش بزرگ و تأثیرگذاری است.

3. تقویت قوه‌‌ی تشخیص دیداری

اگر با روانشناسی اسباب بازی آشنا باشید، می‌دانید دقتی که کودک در چیدن پازل برای تشخیص و تمایز (خصوصا در رنگ‌های نزدیک به هم) نیاز دارد، در مورد هیج اسباب‌بازی دیگری مطرح نیست.

همچنین کودک باید علاوه بر رنگ، به اندازه‌ها هم توجه کند و شکل قطعات را جور کند و این از نکات اهمیت بازی پازل برای کودکان است.

4. یادگیری و درک مفاهیم هندسی

از فواید بازی پازل برای کودک این است که هوش فضایی و هندسی او تقویت می‌شود. بسته به نوع پازل و جورچین کودک با مفاهیم سطح و حجم آشنا می‌شود و به اندازه‌گیری ذهنی آن‌ها می‌پردازد.

5. افزایش اعتمادبه‌نفس و صبر

طی مراحل چیدن پازل تا رسیدن به شکل نهایی که هدف است، صبر را در کودک تقویت می‌کند.

فراموش نکنید تناسب پازل با سن کودک از این نظر اهمیت فراوانی دارد و ناتوانی کودک در چیدن و حل کردن به دلیل عدم تناسب با سن، تأثیر نامطلوبی بر روحیه‌ی او می‌گذارد.

 برای انتخاب پازل مناسب حتی چندان به رده سنی درج شده روی خود آن نیز نباید اطمینان کرد. بهتر است پازل را با توجه به شناختی که از توانایی‌های فرزند خود دارید، انتخاب کنید به نحوی که نه بسیار آسان و راحت باشد و نه چندان دشوار که او را به هدف نرساند.

6. توجه، تمرکز و تخیل

دقتی که پازل برای جورکردن اشکال و رنگ‌ها می‌طبلد، توجه و تمرکز را در کودک تقویت می‌کند. همچنین به این دلیل که کودک باید دائما تصویر ساخته نشده‌ای را در ذهن خود مجسم کند و بعد وارد مرحله‌ی ساختن آن شود، تخیل در او افزایش می‌یابد.

7. خلاقیت

کودک ممکن است برای زودتر به نتیجه رسیدن، با ابتکاراتی پازل برای خود آسان کند؛ مثلا تکه‌های مربوط به قاب پازل را در ابتدا بچیند، رنگ‌ها و اشکال مشابه را کنارهم بگذارد تا راحت‌تر آن‌ها را پیدا کند و خلاصه راهکارهایی این‌چنینی در پیش گیرد که همگی حاصل خلاقیت او هستند.

8. تحریک حس کنجکاوی و هیجان

پازل یک معمای واقعی است که برای رسیدن به پاسخ آن، کودک باید مراحلی را گام‌به‌گام طی کند. این کنجکاوی‌های ساده‌ی کودک، درحقیقت مسیر را برای کاوشگری‌های بزرگتر او آماده می‌کند.

انواع پازل برای کودکان

پازل‌ها بسته به این‌که برای چه سنی تهیه می‌شوند، انواع مختلفی دارند. توجه داشته باشید که تناسب وسیله بازی با سن و روحیات کودک بسیار مهم است و عدم توجه به این تناسب یکی از 3 دلیل بازی نکردن کودک با اسباب بازی به شمار می‌آید.

یک راه معمول برای تشخیص درجه‌ی دشواری و آسانی پازل، تعداد تکه‌های آن است. پازل چهارتکه آسان‌ترین نوع است و برای سنین پایین و کودکانی که برای اولین بار قرار است با پازل کار کنند، طراحی می‌شود.

مهم است که پازل از انواع و جنس‌های گوناکون برای کودک تهیه شود زیرا هر گونه از آن‌ها می‌توانند متمرکز بر تقویت بخشی از مهارت‌های کودک باشند. تنوع جنس در پازل‌ها این تأثیر را دارد که کودک در لمس آن‌ها، با خاصیت مواد گوناگون نیز آشنا می‌شود.

برخی از جنس‌های رایج برای پازل این موارد هستند:

• پازل مقوایی

این مدل درواقع رایج‌ترین نوع پازل است. بیشتر پازل‌هایی که برای سنین گوناگون می‌بینیم از جنس مقواهای گلاسه تهیه می‌شوند. کیفیت جنس پازل در این مورد مطرح است زیرا لایه‌های کاغذ و مقوا معمولا آسیب‌پذیر هستند و زود پاره یا بی‌رنگ می‌شوند.

• پازل فومی

برای کودکان خردسال بهتر است از این نوع پازل استفاده شود که هم نرم و منعطف است و هم نسبت به مقوا و کاغذ مقاومت بهتری دارد و در برابر ضربه آسیب نمی‌بیند. همچنین قابل شست‌وشو و در نتیجه بهداشتی‌تر است.

• پازل سه‌بعدی

پازل‌های سه‌بعدی نیز مانند انواع مقوایی هم برای رده‌ی سنی کودک و هم بزرگسال وجود دارد. برای کودکان تعداد قطعات کمتر است، معمولا از قطعه‌های رنگارنگ استفاده می‌شود. ماکت اشیایی طراحی می‌شود که با درک و روحیه‌ی کودک سازگار است و نیز قطعات آن فاقد زوایا و تیزی‌های خطرناک هستند.

• پازل چوبی

این نوع پازل از مقاوم‌ترین انواع پازل است و معمولا در قطعات بزرگ طراحی می‌شود. همچنین زیبایی خاصی دارد و یک اسباب‌بازی شکیل است.

آشنایی کودک با جنس چوب که کمتر ممکن است در اسباب‌بازی‌های او وجود داشته باشد، اتفاقی تازه و جذاب است. همچنین چیدن قطعات چوبی کنارهم می‌تواند خلاقیت‌هایی بیشتری را در آینده‌ی او رقم بزند. 

سخن آخر

همه‌ی نکاتی که در اهمیت بازی پازل برای کودکان ذکر کردیم، مواردی کلیدی هستند که هریک می‌توانند نقطه‌ی عطفی در رشد کودک باشند. به دلیل پرهیز از طولانی شدن مطلب، از بسیاری موارد جزئی گذشتیم و تنها به خلاصه‌ای از فواید حل پازل برای کودکان اکتفا کردیم.

برای پرورش ابعاد گوناگون در ذهن و روان کودک خود از پازل در کنار سایر بازی‌های فکری غافل نشوید.